Nýr þingmaður Pírata vill setja leigusölum á Airbnb þrengri skorður

Ásta Guðrún Helgadóttir, verðandi þingmaður Pírata, hefur áhyggjur af því hvaða áhrif aukin íbúðaleiga til ferðamanna hafi á samfélagið okkar. Hún telur að setja þurfi þrengri skorður. Markaðurinn sé mannanna verk og meðvitaðar ákvarðanir þurfi að taka um hvernig Íslendingar vilji að hann virki svo hann endi ekki með hruni.

Ásta Guðrún segir í pistli á vefsíðu Kvennablaðsins að íhuga ætti hvort setja ætti sérstakar reglur um heimagistingu með hugmyndafræði deilihagkerfisins að leiðarljósi. Gera þurfi greinarmun á því að deila hlutum sín á milli og að leigja á kapetalískum forsendum. Með orðinu deilihagkerfi er átt við að nýta betur það sem þegar er til staðar.

„Svona eins og að bjóða einum gesti í viðbót í jólamatinn þegar nóg er til eða að leigja vini bílinn sinn á meðan maður er í útlöndum.“

AirBnb og Uber

Um 1100 íbúðir og herbergi bjóðast ferðamönnum til leigu í Reykjavík í gegnum vefsíðuna Airbnb. Stór hluti íbúðanna er leigður út án tilskilinna leyfa. Ásta Guðrún bendir á að hugmyndin um Airbnb sé sú að „venjulegt fólk geti haft smá aukapening upp úr því að leigja út frá sér þegar aðstæður leyfa.“

Deilihagkerfið hefur verið notað um Airbnb sem og leigubílaþjónustuna Uber.

„Ef maður hinsvegar er alltaf að bjóða fólki í mat og rukkar fyrir eða leigir út bílinn fimm daga vikunnar, er það þá ennþá deilihagkerfi? Eða er það þá bara venjulegur kapítalismi?“

Hún minnir á þá galla sem fylgi Airbnb. Miklu munar hvort um sé að ræða einn gest á þriggja mánaða tímabili eða þrjá gesti á viku.

„Gestagangur getur valdið ónæði. Ferðatöskur á hjólum, möguleg partí eða rifrildi og maður veit ekki hvað. Hvað um nágrannana? Þeir keyptu ekki eða leigðu íbúð vitandi það að íbúðin fyrir neðan yrði nýtt sem hótel, með tilheyrandi fyrirferð, mögulegu ónæði og ófyrirsjáanleika.“

Græða meira á leigu til ferðamanna

Leigusali á Airbnb gæti, sé hann mjög virkur, haft um hálfa milljón króna upp úr krafsinu með leigu. Fæstir eru tilbúnir að greiða slíka leigu. Því er meiri gróði fólginn í því að leigja íbúðir út á Airbnb en að setja eignina í langtímaleigu.

„Þetta getur haft í för með sér að leiguverð rís og framboð á leiguhúsnæði til langtímaleigu minnkar. Húsnæðisverð hækkar, því fjárfestar sjá sér hag í því að taka þátt í þessari bólu.“

Ásta Guðrún minir á að íbúa þurfi til að búa til menningu. Haldi þessi þróun áfram, íbúðir í miðbænum verða skipaðar ferðamönnum og verslunarrými nýtt undir lundabúðir og alþjóðlegar keðjur þá sé upp komin menningarkrísa.

„Það er stutt í það að Reykjavík breytist úr „Top ten destinations you have to see before you die“ í að vera „Top ten destinations to avoid because it’s crowded with tourists.“

Barcelona með góða lausn

Ragnheiður Elín Árnadóttir iðnaðarráðherra lagði fram frumvarp á síðasta þingi er átti að gera fólki auðveldara fyrir að leigja út húsnæði sitt innan vissra marka. Væri leigan hugsuð í skemmri tíma en átta vikur á ári þyrfti ekki að sækja um öll tilskilin leyfi. Frumvarpið fór ekki í gegn á afstöðnu þingi.

Ásta Guðrún bendir á Barcelona sem dæmi um borg sem hafi lent í vanda vegna Airbnb en fundið ágæta lausn. Niðurstaðan varð að bannað væri að leigja út heilu íbúðirnar án leyfa.

„Þar er leyfilegt að leigja út herbergi til ferðamanna til skamms tíma en með því skilyrði að eigandi íbúðarinnar sé heima á sama tíma og að auki má hann bara leigja út herbergið ákveðið lengi á hverju ári og þetta má ekki vera aðal tekjulind eigandans.“