Neytendastofa hefur komist að því að notast hafi verið við duldar auglýsingar í markaðssetningu sinni á kökudeigi fyrir jól.
„Þetta er náttúrulega gömul herferð sem er keyrð þarna. Það er mikilvægt að átta sig á því að þetta er herferð sem fer í gang þarna í desember og það hefur mikið breyst síðan,“ segir Jón Bragi Gíslason, forstjóri Ghostlamp, í samtali við Vísi. *
„Þetta er týpískt dæmi þegar þróun fer fram úr regluverki. Þarna voru leiðbeiningar ekki nógu skýrar á þeim tíma sem við keyrðum herferðina. Síðan þá hefur Neytendastofa uppfært leiðbeiningarnar og við höfum alltaf lagt upp úr því að fylgja lögum og reglum í hverju landi fyrir sig.“
Þórunn Anna Árnadóttir, sviðsstjóri neytendaréttarsviðs hjá Neytendastofu segir að leiðbeiningum um auðþekkjanlegar auglýsingar hafi ekki verið breytt frá desember síðastliðnum. Hún segir að umræða hafi skapast um hvort breyta þurfi leiðbeiningunum í ljósi þess að auglýsingar á samfélagsmiðlum hafi færst í aukana. Það hafi þó ekki enn verið gert og væri tilgreint í skjali á vef Neytendastofu ef svo væri.
Ört vaxandi umhverfi
Aðspurður segir Jón Bragi að Ghostlamp fari alltaf fram á að áhrifvaldar merki kostaðar færslur með myllumerkinu #ad.„Að sjálfsögðu. Þessi myllumerki sem voru notuð í þessari tilteknu herferð, á þessum tíma þá töldum við að það væri nægilega skýrt tekið fram (að um auglýsingu væri að ræða) en síðan þá höfum við lagt áherslu á að það sé tekið skýrar fram,“ segir Jón Bragi.
„Þetta er ört vaxandi umhverfi og samfélagsmiðlunum hefur bara fjölgað og form þeirra breytist ört líka. Svo er náttúrulega spurning um fleiri samfélagsmiðla. Þetta er ekki bara Instagram, þetta eru fleiri miðlar.“
Hann segir að verið sé að byggua upp ramma í kringum markaðssetningu á samfélagsmiðlum.
„Við erum brautryðjendur hérna. Þetta er nýtt á nálinni og er ört vaxandi og breytist mjög hratt. Eins og ég segi þá höfum við alltaf lagt upp með það að fylgja þeim lögum og reglum sem eru sett í hverju landi fyrir sig og erum að byggja upp ramma í kringum svona markaðssetningu og það hefur alltaf verið okkur fremst í huga.“
Hafa misst viðskiptavini vegna #ad
Mikil umræða hefur skapast um mál Krónunnar og 17 sorta í Facebook hópnum Markaðsnördar. Jökull Sólberg Auðunsson, stofnandi fyrirtækisins Takumi, sem sér um að tengja fyrirtæki og áhrifavalda rétt eins og Ghostlamp, er einn þeirra sem tekur þar til máls.Hann segir að Takumi hafi í langan tíma tekið harðar á því að vörumerki noti #ad til að auðkenna auglýsingar. Þau geri það nú að kröfu að það sé notað og hafi það valdið því að fyrirtækið missi stóra viðskiptavini sem vilji ekki að myllumerkið sé notað.
„Við sjáum til þess að allir noti #ad, annars fær enginn borgað, en við pössum líka upp á að #ad sé ekki fjarlægt á neinum tímapunkti úr caption. Spurningin hver er ábyrgur er mjög góð og alls ekki augljóst þegar svona margir aðilar koma að málinu: social platformið (Instagram t.d.), áhrifavaldur, vörumerki, auglýsingastofa og milligönguliður (Takumi, Ghostlamp, Eylenda eða aðrir "agents"),“ skrifar Jökull.
„Neytendastofa áskilur sér rétt til að gera áhrifavald, milligönguliði og vörumerki ábyrgt. En í þessum álitum og dómum er það yfirleitt vörumerkið sem ber ultimate ábyrgð því það er aðilinn sem ber kostnaðinn, og kannski til einföldunar að rekja málið þangað ef um sekt eða bann er að ræða. Það eru ýmis fordæmi fyrir því að áhrifavaldar hafi fengið viðvaranir, en þegar kemur að sektum sýnist mér vörumerkin lenda í því. Ég sé fyrir mér að neytendaeftirlit fari að fókusa meira á milligönguliðina samt, því þau eru í stöðu til að tryggja að #ad sé notað jafnvel fyrir micro-áhrifavalda sem getur verið erfiðara að fylgjast með.“