Það sem af er ári hafa sextán hundruð flóttamenn komið til Íslands, langflestir þeirra frá Úkraínu, eða rúmlega þúsund, en með þessu áframhaldi má gera ráð fyrir að flóttamenn verði yfir þrjú þúsund í árslok.
Verkalýðshreyfingin óttast að mansal gæti aukist samliða fjölgun flóttafólks og eru þegar komin dæmi um að flóttafólk frá Úkraínu hafi verið misnotað, eða að tilraunir hafi verið gerðar til þess. „Þetta fólk er í mjög berskjaldaðri stöðu,“ segir Drífa Snædal, forseti ASÍ.
„Það er tvennt sem gerir það að verkum að mansal eykst, umfram annað. Það er stríð og það er kreppa,“ segir hún enn fremur aðspurð um hvort hættan sé aukin núna. „Þannig það er full ástæða til að vera var um sig núna þegar mjög mjög margir eru í mjög viðkvæmri stöðu.“
Koma flóttamanna í stórum stíl megi ekki bitna á réttindum
Aðeins einn dómur vegna vinnumansals hefur fallið hér á landi en lögreglan er þó með einhver slík mál til rannsóknar að svo stöddu. Verkalýðshreyfingin hefur sömuleiðis fengið margar ábendingar en dæmi eru til að mynda um að fólki hafi verið boðið húsnæði í skiptum fyrir vinnu.
Margir flóttamenn frá Úkraínu eru nú í leit að húsnæði og því hætta á að fólk misnoti neyð þeirra en Drífa segir að það þurfi að hafa sérstakar gætur á því. Yfirleitt séu hlutirnir í lagi en þó hafa þau þurft að leiðrétta ýmis mál tengd launkjörum.
„Mjög mikið af þessu er byggt á einhverri misskilinni góðvild og þannig farið fram hjá reglum um vinnumarkað, kaup og kjör, húsnæði og svo framvegis,“ segir Drífa.
Eftirlitsfulltrúar innan verkalýðshreyfingarinnar funduðu ásamt lögreglu og fólki sem sinnir flóttafólki í vikunni þar sem áherslan var lögð á fræðslu í þessum málum.
„Við vorum að skiptast á dæmum og sögum og greina hvar veikleikarnir lægju. Þar kemur í ljós að við höfum öll sögur að segja, við sem höfum verið í þessu, um misneytingu og jafnvel mansal,“ segir Drífa.
Þróunin á fjölda flóttamanna gæti haft ákveðnar hættur í för með sér en Drífa segir þróunina ekki ógnvænlega svo lengi sem allir leggjast á eitt og eru á varðbergi.
„Við þurfum öll að vera á tánum og gera þetta vel, til að tryggja það að aukinn straumur flóttamanna hingað til landsins verði ekki á kostnað réttinda,“ segir hún.
