„Ég trúi því nú ekki fyrr en ég tek á því að ríkisstjórnin ætli að fara að heykjast á þessu máli. Þetta er í þriðja skipti sem er búið að lofa því að þetta fari í gegn. Þetta skiptir leigjendur töluvert miklu máli og sérstaklega á meðan húsnæðismálin eru í svolítilli pattstöðu,“ segir Finnbjörn Hermannsson forseti ASÍ.
Þingmaður Framsóknar, Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, segir velferðarnefnd með frumvarpið til skoðunar og sérstaklega þá umsagnir frá hagaðilum sem séu á öndverðu meiði. Í frumvarpinu á að auka húsnæðisöryggi leigjenda og setja skýrari ramma um leigufjárhæðir. Auk þess á að tryggja meiri fyrirsjáanleika í breytingu á þeim.
„Þá skiptir okkur verulega miklu máli að þetta fari í gegnum þingið núna.“
Ólík sjónarmið hafa komið fram í umsögnum. ASÍ segir frumvarpið gera leigumarkaðinn heilbrigðari á meðan Samtök verslunar og þjónustu segja það ekki taka á grundvallarvanda markaðarins, framboðsskorti. Þá telja samtökin að breytingarnar auki áhættu leigusala og að framboð gæti minnkað enn frekar.
„Þetta eru allt saman rök sem hafa komið fram áður. Leigusalar telja að það sé nánast verið að taka eignirnar úr þeirra höndum en við lítum svo á að það eina sem gerist í þessu er að öll leiga komist upp á yfirborðið með skráningarskyldu. Svo eigi að færa rök fyrir því af hverju eigi að hækka leigu, eða ef það á að gera það.“
Hann segir ekki til of mikils mælst að leigusalar geri það.
„Þetta er töluverð réttarbót fyrir leigjendur og við teljum þetta mjög mikilvægt mál fyrir okkur umbjóðendur. Á meðan húsnæðismarkaðurinn er meira og minna í frosti þá er ekkert að batna eða bætast inn eignir. Þess vegna teljum við að það þurfi að styrkja stöðu leigjenda eins og staðan er núna.“
Hluti af kjarasamningum
Finnbjörn segir að ef málið fari ekki í gegn fyrir þinglok hafi það ekki nein markverð áhrif á nýgerða kjarasamninga.
„Það hefur náttúrulega bara áhrif á það sem eftir kemur. Að við erum orðin brennd á því að vera að semja fyrirfram við ríkisstjórnir og að við þurfum að hugsa hvernig við notum kjarasamninga í áframhaldinu. Við þurfum bara að ganga frá svona hlutum fyrirfram. Ef það er ekki hægt að treysta ríkisstjórnum til að standa við það sem þau lofa við gerð kjarasamninga verðum við að nota aðrar aðferðir.“
Gerð hefur verið tilraun til að bæta réttarstöðu leigjenda í samkomulagi við stjórnvöld þrisvar við gerð kjarasamninga. Árin 2019, 2022 og 2023. Finnbjörn segir frumvarpið hafa tekið breytingum á þessum tíma miðað við umsagnir og búið að takast á um málið um nokkra hríð.
„Það er vitað um afstöðu allra sem að þessu snúa. Við vildum ganga miklu lengra heldur en gert er í frumvarpinu en við lítum á þetta sem ákveðinn áfanga að því að koma að heilbrigðum húsaleigumarkaði hérna. En það kemst ekkert á eðlilegur húsaleigumarkaður fyrr en framboðið er orðið nægjanlegt.“
Fréttin hefur verið uppfærð eftir að ASÍ birti áskorun til stjórnvalda um afgreiðslu frumvarpsins. Uppfært klukkan 15.00 þann 14.6.2024.
