Skila kolefnunum aftur í jarðveginn Kristlín Dís Ingilínardóttir skrifar 29. nóvember 2019 07:00 Björk Brynjarsdóttir boðar nýja strauma í úrvinnslu lífræns úrgangs. Fréttablaðið/Anton Brink Umhverfismál Björk Brynjarsdóttir, einn af stofnendum Jarðgerðarfélagsins, hefur staðið í ströngu síðustu mánuði við að kynna og kenna jarðgerðaraðferð sem nefnist Bokashi. „Þetta er frekar auðveld og notendavæn leið til að minnka kolefnissporið heiman frá,“ segir Björk í samtali við Fréttablaðið. Aðferðin er þó ekki aðeins þægileg fyrir notendur heldur einnig ein umhverfisvænasta leiðin til að farga úrgangi. Það sem aðgreinir Bokashi frá öðrum aðferðum er sjálfbærnin að mati Bjarkar. Lífrænn úrgangur verður ekki að metangasi, líkt og í landfyllingum, og þar sem úrgangurinn er gerjaður við loftfirrtar aðstæður leysir úrgangurinn hvorki kolefni né nitur út í andrúmsloftið líkt og gerist í hefðbundinni moltugerð. Skref fyrir skref er ferlið nokkuð einfalt. „Fyrst er lífrænn úrgangur settur í Bokashi-tunnu og við hann er blandað örveruklíði. Eftir tvær vikur er úrgangurinn gerjaður og honum blandað við venjulega mold. Tveimur vikum seinna er síðan orðin til kolefnisrík mold sem hægt er að nýta,“ segir Björk og bætir við að leifar af mat geti enn þá sést. „Sem er allt í lagi því að plöntunum okkar er alveg sama þó þær nýti næringarefni úr einhverju sem lítur smá út eins og banani.“Drulla af guðs náð Daglega fer mikið af kolefnum úr moldinni út í andrúmsloftið. „Þess vegna er alger snilld að það sé hægt að skila kolefnunum aftur í jarðveginn. Í staðinn fyrir að losunin fari beint út í loftið fer hún aftur til síns heima,“ segir Björk hreykin. „Það gleymist oft að þrátt fyrir að okkur finnist jarðvegur bara vera drullan undir fótum okkar þá er hún þriðji stærsti kolefnistankur jarðarinnar.“ Grjótið og hafið eiga fyrstu tvö sætin. „Sjórinn tekur við rosalega miklu af kolefnum úr andrúmsloftinu sem veldur því að hann er að súrna, sem við viljum ekki.“ Annað er uppi á teningnum hjá moldinni. „Við viljum hafa kolefnin í moldinni okkar, það er bara alveg frábært og líka moldinni sjálfri fyrir bestu.“ Í urðunaraðferðum dagsins í dag er hins vegar ekki lögð mikil áhersla á að halda kolefnum í jarðveginum.Áþreifanleg áhrif Björk kynntist Bokashi-aðferðinni í Danmörku og sá strax tækifæri til að kynna landi og þjóð tæknina. „Mig langaði til að hvetja fólk til að taka til hendinni heima hjá sér.“ Í kjölfar vitundarvakningar í samfélaginu séu sífellt fleiri tilbúnir að innleiða umhverfisvæna valkosti í sitt daglega líf. „Fólk hefur tekið mjög vel í þetta og það hefur myndast lítið samfélag í Facebook-hóp Jarðgerðarfélaga þar sem meðlimir spyrja spurninga og deila reynslusögum af úrganginum sínum.“ Nú hyggst Jarðgerðarfélagið færa út kvíarnar og hefur hafið samstarf við Sorpstöðina Strönd í Rangárvallasýslu. „Þau eru að vinna að því að endurskoða endurvinnslu í sveitarfélaginu og byrjuðu núna í júlí að sérsafna lífrænum úrgangi frá öllum heimilum í umdæminu.“ Árið 2020 mun Jarðgerðarfélagið svo gerja úrganginn með téðri aðferð og nýta hann svo í landgræðslu á svæðinu. „Það verður mjög spennandi að sjá hvort þessi frumraun skili sér í þeim umhverfisáhrifum sem við búumst við.“ Birtist í Fréttablaðinu Umhverfismál Mest lesið Dómurinn sé vonbrigði og sendi röng skilaboð Innlent „Þetta er bara komið til að vera“ Innlent Bið eftir aðgerð vegna hálkuslyss óboðleg af hálfu kerfisins Innlent Tveir mánuðir fyrir brot gegn barni í búningsklefa Innlent Staðfesta dóm manns sem nauðgaði konu þremur dögum eftir afplánun Innlent Fyrrverandi þingmenn sækja um sendiherrastöðu Innlent Öllum starfsmönnum sagt upp og verkefnum úthýst til einkafyrirtækis Innlent Grautfúl að tapa forsetakosningunum Innlent Lögreglan lýsir eftir Áslaugu Innlent Skammaður af nefndinni og kærður til lögreglu Innlent Fleiri fréttir „Þetta er bara komið til að vera“ Dómurinn sé vonbrigði og sendi röng skilaboð Tveir mánuðir fyrir brot gegn barni í búningsklefa Bið eftir aðgerð vegna hálkuslyss óboðleg af hálfu kerfisins Fyrrverandi þingmenn sækja um sendiherrastöðu Grautfúl að tapa forsetakosningunum Dynjandisheiði boðin út með verklokum haustið 2026 Segir fréttir af pólitísku andláti sínu stórlega ýktar Grautfúl eftir að hafa tapað forsetakosningum Staðfesta dóm manns sem nauðgaði konu þremur dögum eftir afplánun Lögreglumanni ekki gerð refsing átta árum eftir að hann réðst á fanga Lögreglan lýsir eftir Áslaugu Öllum starfsmönnum sagt upp og verkefnum úthýst til einkafyrirtækis Máli Sigurlínar á hendur Ríkisútvarpinu vísað frá Síðasti séns að senda inn tilnefningar til manns ársins Upplifði djúpa sorg þegar Vinstri græn duttu af þingi Leggja til styttri tímafresti og minni flækjur í orkumálum Skammaður af nefndinni og kærður til lögreglu Fá milljarða frá ESB til að tryggja vatnsgæði á Íslandi Vilja að lyfjafræðingar geti ávísað lyfjum og apótek verði fyrsti viðkomustaður Framkoma SVEIT sé „svívirðileg atlaga að réttindum launafólks“ Rekja bilanir á Víkurstreng til efnistöku úr ám Mannleg mistök hafi valdið því að beiðni til borgarinnar týndist Vongóð um að íslenskir læknar erlendis muni snúa heim Seinagangur hjá borginni að mati Umboðsmanns Yfir átján prósent íbúa á Íslandi eru innflytjendur Fækkar í þjóðkirkjunni en Siðmennt bætir mest við sig Réttað yfir manni sem er ákærður fyrir að brjóta gegn fatlaðri konu og syni hennar Þingflokkar funda hver í sínu lagi Upplýst um leyndarmálið á bak við pönnukökurnar Sjá meira
Umhverfismál Björk Brynjarsdóttir, einn af stofnendum Jarðgerðarfélagsins, hefur staðið í ströngu síðustu mánuði við að kynna og kenna jarðgerðaraðferð sem nefnist Bokashi. „Þetta er frekar auðveld og notendavæn leið til að minnka kolefnissporið heiman frá,“ segir Björk í samtali við Fréttablaðið. Aðferðin er þó ekki aðeins þægileg fyrir notendur heldur einnig ein umhverfisvænasta leiðin til að farga úrgangi. Það sem aðgreinir Bokashi frá öðrum aðferðum er sjálfbærnin að mati Bjarkar. Lífrænn úrgangur verður ekki að metangasi, líkt og í landfyllingum, og þar sem úrgangurinn er gerjaður við loftfirrtar aðstæður leysir úrgangurinn hvorki kolefni né nitur út í andrúmsloftið líkt og gerist í hefðbundinni moltugerð. Skref fyrir skref er ferlið nokkuð einfalt. „Fyrst er lífrænn úrgangur settur í Bokashi-tunnu og við hann er blandað örveruklíði. Eftir tvær vikur er úrgangurinn gerjaður og honum blandað við venjulega mold. Tveimur vikum seinna er síðan orðin til kolefnisrík mold sem hægt er að nýta,“ segir Björk og bætir við að leifar af mat geti enn þá sést. „Sem er allt í lagi því að plöntunum okkar er alveg sama þó þær nýti næringarefni úr einhverju sem lítur smá út eins og banani.“Drulla af guðs náð Daglega fer mikið af kolefnum úr moldinni út í andrúmsloftið. „Þess vegna er alger snilld að það sé hægt að skila kolefnunum aftur í jarðveginn. Í staðinn fyrir að losunin fari beint út í loftið fer hún aftur til síns heima,“ segir Björk hreykin. „Það gleymist oft að þrátt fyrir að okkur finnist jarðvegur bara vera drullan undir fótum okkar þá er hún þriðji stærsti kolefnistankur jarðarinnar.“ Grjótið og hafið eiga fyrstu tvö sætin. „Sjórinn tekur við rosalega miklu af kolefnum úr andrúmsloftinu sem veldur því að hann er að súrna, sem við viljum ekki.“ Annað er uppi á teningnum hjá moldinni. „Við viljum hafa kolefnin í moldinni okkar, það er bara alveg frábært og líka moldinni sjálfri fyrir bestu.“ Í urðunaraðferðum dagsins í dag er hins vegar ekki lögð mikil áhersla á að halda kolefnum í jarðveginum.Áþreifanleg áhrif Björk kynntist Bokashi-aðferðinni í Danmörku og sá strax tækifæri til að kynna landi og þjóð tæknina. „Mig langaði til að hvetja fólk til að taka til hendinni heima hjá sér.“ Í kjölfar vitundarvakningar í samfélaginu séu sífellt fleiri tilbúnir að innleiða umhverfisvæna valkosti í sitt daglega líf. „Fólk hefur tekið mjög vel í þetta og það hefur myndast lítið samfélag í Facebook-hóp Jarðgerðarfélaga þar sem meðlimir spyrja spurninga og deila reynslusögum af úrganginum sínum.“ Nú hyggst Jarðgerðarfélagið færa út kvíarnar og hefur hafið samstarf við Sorpstöðina Strönd í Rangárvallasýslu. „Þau eru að vinna að því að endurskoða endurvinnslu í sveitarfélaginu og byrjuðu núna í júlí að sérsafna lífrænum úrgangi frá öllum heimilum í umdæminu.“ Árið 2020 mun Jarðgerðarfélagið svo gerja úrganginn með téðri aðferð og nýta hann svo í landgræðslu á svæðinu. „Það verður mjög spennandi að sjá hvort þessi frumraun skili sér í þeim umhverfisáhrifum sem við búumst við.“
Birtist í Fréttablaðinu Umhverfismál Mest lesið Dómurinn sé vonbrigði og sendi röng skilaboð Innlent „Þetta er bara komið til að vera“ Innlent Bið eftir aðgerð vegna hálkuslyss óboðleg af hálfu kerfisins Innlent Tveir mánuðir fyrir brot gegn barni í búningsklefa Innlent Staðfesta dóm manns sem nauðgaði konu þremur dögum eftir afplánun Innlent Fyrrverandi þingmenn sækja um sendiherrastöðu Innlent Öllum starfsmönnum sagt upp og verkefnum úthýst til einkafyrirtækis Innlent Grautfúl að tapa forsetakosningunum Innlent Lögreglan lýsir eftir Áslaugu Innlent Skammaður af nefndinni og kærður til lögreglu Innlent Fleiri fréttir „Þetta er bara komið til að vera“ Dómurinn sé vonbrigði og sendi röng skilaboð Tveir mánuðir fyrir brot gegn barni í búningsklefa Bið eftir aðgerð vegna hálkuslyss óboðleg af hálfu kerfisins Fyrrverandi þingmenn sækja um sendiherrastöðu Grautfúl að tapa forsetakosningunum Dynjandisheiði boðin út með verklokum haustið 2026 Segir fréttir af pólitísku andláti sínu stórlega ýktar Grautfúl eftir að hafa tapað forsetakosningum Staðfesta dóm manns sem nauðgaði konu þremur dögum eftir afplánun Lögreglumanni ekki gerð refsing átta árum eftir að hann réðst á fanga Lögreglan lýsir eftir Áslaugu Öllum starfsmönnum sagt upp og verkefnum úthýst til einkafyrirtækis Máli Sigurlínar á hendur Ríkisútvarpinu vísað frá Síðasti séns að senda inn tilnefningar til manns ársins Upplifði djúpa sorg þegar Vinstri græn duttu af þingi Leggja til styttri tímafresti og minni flækjur í orkumálum Skammaður af nefndinni og kærður til lögreglu Fá milljarða frá ESB til að tryggja vatnsgæði á Íslandi Vilja að lyfjafræðingar geti ávísað lyfjum og apótek verði fyrsti viðkomustaður Framkoma SVEIT sé „svívirðileg atlaga að réttindum launafólks“ Rekja bilanir á Víkurstreng til efnistöku úr ám Mannleg mistök hafi valdið því að beiðni til borgarinnar týndist Vongóð um að íslenskir læknar erlendis muni snúa heim Seinagangur hjá borginni að mati Umboðsmanns Yfir átján prósent íbúa á Íslandi eru innflytjendur Fækkar í þjóðkirkjunni en Siðmennt bætir mest við sig Réttað yfir manni sem er ákærður fyrir að brjóta gegn fatlaðri konu og syni hennar Þingflokkar funda hver í sínu lagi Upplýst um leyndarmálið á bak við pönnukökurnar Sjá meira