Blóðbirgðir komnar niður fyrir öryggismörk í Blóðbankanum Eiður Þór Árnason og Lillý Valgerður Pétursdóttir skrifa 31. janúar 2022 17:28 Sveinn Guðmundsson, yfirlæknir Blóðbankans. Síðustu þrír mánuðir hafa verið erfiðir hjá Blóðbankanum og eru öryggisbirgðir blóðs nú undir viðmiðunarmörkum. Hlutfallslega færri konur gefa blóð hérlendis en í nágrannalöndunum og telur bankinn þar leynast mikilvægt sóknarfæri til framtíðar. Sveinn Guðmundsson yfirlæknir Blóðbankans segir að mikið hafi borið á forföllum blóðgjafa eftir að kórónuveirusmituðum fór að fjölga í nóvember. „Við höfum hingað til alltaf getað tryggt blóð þegar þess er þörf en þetta snýst um að eiga öryggisbirgðir sem við viljum gjarnan að séu um 400 einingar af rauðkornum. Við eigum núna rúmlega 300 og höfum annars verið að dansa í kringum 350 til 400.“ Öryggisbirgðunum sé ætlað að tryggja að hægt sé að bregðast örugglega við stórslysi eða öðrum óvæntum atburðum. „Ef það kemur upp stórt slys eða mikil og stór aðgerð þá höfum við reynslu af því að einn sjúklingur getur þurft 100 til 200 blóðhluta á einum sólarhring. Þá höfum við yfirleitt kallað inn blóðgjafa í miklum mæli en möguleikar okkar til að safna miklu á skömmum tíma er minni út af faraldrinum, bæði vegna starfsfólks og blóðgjafa. Ef við eigum meiri öryggisbirgðir þá erum við örugg í gegnum fyrstu einn til tvo sólarhringanna,“ segir Sveinn. Ekki fengið að nota Blóðbílinn Sveinn segir að blóðbankar víða um heim séu í sömu stöðu og Rauði krossinn í Bandaríkjunum hafi til að mynda ekki staðið frammi fyrir meiri blóðskorti í tíu til tuttugu ár. Hann bætir við að það hafi haft mikil áhrif á starfsemina hér að geta ekki ekki starfrækt Blóðbankabílinn í tvö ár sem hafi verið öflugasta leiðin til að afla nýrra blóðgjafa. „Þetta byrjaði eiginlega í nóvember, þá eykst blóðhlutanotkun af einhverjum ástæðum sem við höfum ekki beint yfirlit yfir en teljum að það sé ekki tengt Covid. Svo minnkar aðgengi okkar að blóðgjöfum vegna fjarvista, veikinda og annara þátta og svo kannski vegna þess að við höfum ekki getað endurnýjað blóðgjafahópinn með sama hætti og áður með Blóðbankabílnum. Svo eru ýmsar byggðir sem við náum ekki eins vel til í dag, við fórum til dæmis á Suðurnesin og Akranes með reglulegu millibili og þar eru um það bil 1.000 einingar sem söfnuðust á hverju ári. Við erum ekki alveg viss um að allir þeir gjafar hafi komið hingað til Reykjavíkur til að gefa en sumir hafa gert það.“ Blóðbankinn segir framlag blóðgjafa vera mikilvægt fyrir heilbrigðiskerfið.Vísir/Vilhelm Hvetja konur til að mæta Áður en faraldurinn skall fyrir um tveimur árum var Blóðbankinn með um 6.000 virka blóðgjafa en þar af voru um 2.000 konur. Sveinn segir að á Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi séu konur hins vegar um helmingur blóðgjafa. „Við teljum að íslenskar konur geti jafnvel gert enn betur og verið jafnokar kynsystrum sinna í löndunum í kringum okkur að gefa blóð.“ Sveinn segir að það sé áhyggjuefni að illa gangi að halda nægar öryggisbirgðir og bankinn hafi verið í nánum samskiptum við Landspítalann til að leita allra leiða til að minnka blóðnotkun og styrkja blóðsöfnunina til lengri tíma. „Framlag blóðgjafa á Íslandi er mikilvægt til að heilbrigðisþjónustan gangi og það hefur verið alveg ótrúlega gott að finna það hvað okkar blóðgjafahópur hefur brugðist vel við og með því móti tryggt öryggi sjúklinga í gegnum þennan erfiða faraldur. Þá er mér sérstaklega í huga hvað þetta hefur verið krefjandi síðustu þrjá mánuði.“ Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Blóðgjöf Mest lesið Segist ætla finna orsök einhverfu fyrir september Erlent Þyrlu Landhelgisgæslunnar flogið norður vegna slyssins Innlent „Mér finnst þessi tilraun heldur ósmekkleg“ Innlent Lausn menntamálaráðherra sé valdníðsla Innlent Fyrstu kvenkyns prófessorarnir í stærðfræði fagna dátt Innlent Hringbraut lokað vegna bílslyss Innlent Samstarf með ESB í varnarmálum komið í „formlegan farveg“ Innlent Nauðgaði barnungri náfrænku sinni margítrekað Innlent Vilja ekki að íbúar upplifi sig undir stöðugu eftirliti stóra bróður Innlent Myndir af fjölskyldunni til sölu í fjóra tíma eftir þyrluslysið Erlent Fleiri fréttir Samstarf með ESB í varnarmálum komið í „formlegan farveg“ Fyrstu kvenkyns prófessorarnir í stærðfræði fagna dátt Lausn menntamálaráðherra sé valdníðsla Vilja ekki að íbúar upplifi sig undir stöðugu eftirliti stóra bróður Þyrlu Landhelgisgæslunnar flogið norður vegna slyssins „Mér finnst þessi tilraun heldur ósmekkleg“ Tifandi tímasprengjur á götum borgarinnar Hringbraut lokað vegna bílslyss Tifandi tímasprengjur, Kári um ósmekklegar tilraunir og stærðfræði-Helgurnar Nemendur fái inn hjá Tækniskólanum Engar hvalveiðar Hvals í sumar Kristrún og Guðmundur leiða áfram flokkinn Aðalsteinn leiðir samráðshóp um öryggis- og varnarmál Nauðgaði barnungri náfrænku sinni margítrekað Bílastæðin fullbókuð um páskana „Tengdamömmumálið“ komið til Persónuverndar Dómur sterabolta mildaður verulega vegna tölvubréfs dómara Ólíklegt að Bandaríkjamenn gefi Íslendingum valið Hefja formlega rannsókn á SVEIT og Virðingu Veiðifélag fær þriggja milljóna sekt vegna innflutnings á seiðum Gaman að fagna 25 ára afmæli í ríkisstjórn Launalausir starfsmenn greiða rafmagnsreikninginn Bílastæðasjóður græddi 270 milljónir á stækkun gjaldsvæðis Enn óvissa á mörkuðum og Kristrún vill flýta sér hægt Rangur maður grunaður um að valda sjónskerðingu á myrku dansgólfi Alþingi komið í páskafrí „Það verður almannavá, dauðsföll munu færast á annað stig“ Bein útsending: Alþjóðasamvinna á krossgötum - Hvert stefnir Ísland? Tilfærsla styrkja til tekjulægri gæti seinkað rafbílavæðingu Rannsókn á hrottalegri frelsissviptingu og fjárkúgun lokið Sjá meira
Sveinn Guðmundsson yfirlæknir Blóðbankans segir að mikið hafi borið á forföllum blóðgjafa eftir að kórónuveirusmituðum fór að fjölga í nóvember. „Við höfum hingað til alltaf getað tryggt blóð þegar þess er þörf en þetta snýst um að eiga öryggisbirgðir sem við viljum gjarnan að séu um 400 einingar af rauðkornum. Við eigum núna rúmlega 300 og höfum annars verið að dansa í kringum 350 til 400.“ Öryggisbirgðunum sé ætlað að tryggja að hægt sé að bregðast örugglega við stórslysi eða öðrum óvæntum atburðum. „Ef það kemur upp stórt slys eða mikil og stór aðgerð þá höfum við reynslu af því að einn sjúklingur getur þurft 100 til 200 blóðhluta á einum sólarhring. Þá höfum við yfirleitt kallað inn blóðgjafa í miklum mæli en möguleikar okkar til að safna miklu á skömmum tíma er minni út af faraldrinum, bæði vegna starfsfólks og blóðgjafa. Ef við eigum meiri öryggisbirgðir þá erum við örugg í gegnum fyrstu einn til tvo sólarhringanna,“ segir Sveinn. Ekki fengið að nota Blóðbílinn Sveinn segir að blóðbankar víða um heim séu í sömu stöðu og Rauði krossinn í Bandaríkjunum hafi til að mynda ekki staðið frammi fyrir meiri blóðskorti í tíu til tuttugu ár. Hann bætir við að það hafi haft mikil áhrif á starfsemina hér að geta ekki ekki starfrækt Blóðbankabílinn í tvö ár sem hafi verið öflugasta leiðin til að afla nýrra blóðgjafa. „Þetta byrjaði eiginlega í nóvember, þá eykst blóðhlutanotkun af einhverjum ástæðum sem við höfum ekki beint yfirlit yfir en teljum að það sé ekki tengt Covid. Svo minnkar aðgengi okkar að blóðgjöfum vegna fjarvista, veikinda og annara þátta og svo kannski vegna þess að við höfum ekki getað endurnýjað blóðgjafahópinn með sama hætti og áður með Blóðbankabílnum. Svo eru ýmsar byggðir sem við náum ekki eins vel til í dag, við fórum til dæmis á Suðurnesin og Akranes með reglulegu millibili og þar eru um það bil 1.000 einingar sem söfnuðust á hverju ári. Við erum ekki alveg viss um að allir þeir gjafar hafi komið hingað til Reykjavíkur til að gefa en sumir hafa gert það.“ Blóðbankinn segir framlag blóðgjafa vera mikilvægt fyrir heilbrigðiskerfið.Vísir/Vilhelm Hvetja konur til að mæta Áður en faraldurinn skall fyrir um tveimur árum var Blóðbankinn með um 6.000 virka blóðgjafa en þar af voru um 2.000 konur. Sveinn segir að á Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi séu konur hins vegar um helmingur blóðgjafa. „Við teljum að íslenskar konur geti jafnvel gert enn betur og verið jafnokar kynsystrum sinna í löndunum í kringum okkur að gefa blóð.“ Sveinn segir að það sé áhyggjuefni að illa gangi að halda nægar öryggisbirgðir og bankinn hafi verið í nánum samskiptum við Landspítalann til að leita allra leiða til að minnka blóðnotkun og styrkja blóðsöfnunina til lengri tíma. „Framlag blóðgjafa á Íslandi er mikilvægt til að heilbrigðisþjónustan gangi og það hefur verið alveg ótrúlega gott að finna það hvað okkar blóðgjafahópur hefur brugðist vel við og með því móti tryggt öryggi sjúklinga í gegnum þennan erfiða faraldur. Þá er mér sérstaklega í huga hvað þetta hefur verið krefjandi síðustu þrjá mánuði.“
Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Blóðgjöf Mest lesið Segist ætla finna orsök einhverfu fyrir september Erlent Þyrlu Landhelgisgæslunnar flogið norður vegna slyssins Innlent „Mér finnst þessi tilraun heldur ósmekkleg“ Innlent Lausn menntamálaráðherra sé valdníðsla Innlent Fyrstu kvenkyns prófessorarnir í stærðfræði fagna dátt Innlent Hringbraut lokað vegna bílslyss Innlent Samstarf með ESB í varnarmálum komið í „formlegan farveg“ Innlent Nauðgaði barnungri náfrænku sinni margítrekað Innlent Vilja ekki að íbúar upplifi sig undir stöðugu eftirliti stóra bróður Innlent Myndir af fjölskyldunni til sölu í fjóra tíma eftir þyrluslysið Erlent Fleiri fréttir Samstarf með ESB í varnarmálum komið í „formlegan farveg“ Fyrstu kvenkyns prófessorarnir í stærðfræði fagna dátt Lausn menntamálaráðherra sé valdníðsla Vilja ekki að íbúar upplifi sig undir stöðugu eftirliti stóra bróður Þyrlu Landhelgisgæslunnar flogið norður vegna slyssins „Mér finnst þessi tilraun heldur ósmekkleg“ Tifandi tímasprengjur á götum borgarinnar Hringbraut lokað vegna bílslyss Tifandi tímasprengjur, Kári um ósmekklegar tilraunir og stærðfræði-Helgurnar Nemendur fái inn hjá Tækniskólanum Engar hvalveiðar Hvals í sumar Kristrún og Guðmundur leiða áfram flokkinn Aðalsteinn leiðir samráðshóp um öryggis- og varnarmál Nauðgaði barnungri náfrænku sinni margítrekað Bílastæðin fullbókuð um páskana „Tengdamömmumálið“ komið til Persónuverndar Dómur sterabolta mildaður verulega vegna tölvubréfs dómara Ólíklegt að Bandaríkjamenn gefi Íslendingum valið Hefja formlega rannsókn á SVEIT og Virðingu Veiðifélag fær þriggja milljóna sekt vegna innflutnings á seiðum Gaman að fagna 25 ára afmæli í ríkisstjórn Launalausir starfsmenn greiða rafmagnsreikninginn Bílastæðasjóður græddi 270 milljónir á stækkun gjaldsvæðis Enn óvissa á mörkuðum og Kristrún vill flýta sér hægt Rangur maður grunaður um að valda sjónskerðingu á myrku dansgólfi Alþingi komið í páskafrí „Það verður almannavá, dauðsföll munu færast á annað stig“ Bein útsending: Alþjóðasamvinna á krossgötum - Hvert stefnir Ísland? Tilfærsla styrkja til tekjulægri gæti seinkað rafbílavæðingu Rannsókn á hrottalegri frelsissviptingu og fjárkúgun lokið Sjá meira