Borgarráð Reykjavíkur samþykkti á fundi sínum í síðustu viku að taka niður styttu af séra Friðriki sem stendur á horni Lækjargötu og Amtmannsstígs. Mikið hefur verið fjallað um styttuna eftir að ásakanir hafa komið fram í nýrri bók Guðmundar Magnússonar sagnfræðings um að séra Friðrik hafi beitt drengi kynferðislegri áreitni eða ofbeldi.
„Ég er búinn að vera svo lengi í þessum bransa að ég er löngu hættur að hafa áhyggjur af því hvort einhverjir hneykslist ef maður hefur raunverulega trú á því sem maður segir sjálfur. Þess vegna skrifa ég þessa grein á Viljann sem fjallar um mál sem mér hefur lengi þótt, frá því að umræðan um það byrjaði, dálítið íhugunarvert og kannski varasamt fordæmi,“ segir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson formaður Miðflokksins í Bítinu á Bylgjunni í morgun.
Verið að draga ályktanir um mann sem „lagði mikið til samfélagsins“
Sigmundur skrifaði fyrir helgi grein sem birtist á Viljanum sem fjallar um fellingu styttunnar af séra Friðriki. Sigmundur veltir fyrir sér hvort ákvörðunin eigi rétt á sér.
„Þarna er verið að draga ályktanir um mann sem lést fyrir mörgum áratugum. Mann sem er óumdeilt að lagði mjög mikið til samfélagsins og gerði afskaplega góða hluti fyrir margt fólk og svo koma upp kenningar, sem eru rökstuddar, eða ýtt undir, með því að tengja saman ýmsa atburði og kannski gefa þeim nýja merkingu - setja þá í allt annað samhengi en raunin var,“ segir Sigmundur.
„Eins og ég lýsi í greininni hef ég ekki, frekar en nokkur annar, hugmynd um hvað maðurinn hugsaði, hvað kom í huga hans. Hann hefur samt, til að halda því til haga, ekki verið sakaður um barnaníð.“
Hann segir ekki hægt að tala um þolendur séra Friðriks, þar sem ekki liggi fyrir hvort hann sé sekur um nokkuð.
„Auðvitað má kannski tala um þolendur í þeim skilningi að einhverjum hafi þótt óþægilegt hversu náinn hann gat verið en ég held að fólk leggi yfirleitt aðra merkingu í orðið þolandi, að það sé þolandi glæps. Eins og fram hefur komið átti hann til að strjúka og klappa strákunum sem hann var að vinna með og kannski í sumum tilvikum að bjarga,“ segir Sigmundur.
„Þá stendur eftir spurningin af hverju? Ég bendi þarna á að það sé alveg hugsanlegt, hvort að á þessum tíma hafi þessi atlot hans bara verið af sama toga og þegar ættingjar klappa börnum sem þeim þykir vænt um, til að sýna væntumþykju? Ég veit það ekki, ég veit ekki hvað hann var að hugsa.“
Hefur áhyggjur af undirstöðu réttlætis í vestrænu samfélagi
Hann segist ekki vera að fullyrða að honum sjálfum hefði þótt þægilegt ef einhver utan fjölskyldunnar hefði klappað honum og strokið.
„Það þýðir ekki að það sama eigi við um alla, til dæmis stráka sem kannski skorti hlýju heima hjá sér. Ég tel það ekki forsvaranlegt að dæma manninn, löngu látinn, dæma hann sekan eins og mér finnst felast í því ef á að fella styttuna af honum og þurrka hann út úr sögunni,“ segir Sigmundur.
Hann segist þrátt fyrir þetta staðfastlega trúa því að þolendur eigi ekki bara að njóta vafans heldur fá réttlæti. En þá þurfi að liggja fyrir hverjir séu raunverulegir þolendur.
„Ég hef áhyggjur af því að við séum farin að vanrækja grundvallargildi sem eru undirstaða réttlætis í vestrænu samfélagi, til að mynda því sem taldist algjör grundvallarforsenda, að menn væru saklausir uns sekt þeirra væri sönnuð.“
Hlusta má á viðtalið við Sigmund í heild sinni í spilaranum hér að neðan.
