Snjall­væðingin: Mót­staðan getur líka verið hjá stjórn­endum og stjórnar­mönnum

En Brynjólfur Borgar Jónsson, stofnandi og framkvæmdastjóri DataLab bendir á að með aukinni snjallvæðingu verður oft til ný geta eða tækifæri innan fyrirtækja til frekari starfsþróunar og verkefna sem þarf að sinna. Snjallar lausnir séu því ekki eitthvað sem fólk þarf að hræðast, heldur frekar eðlilegt framhald af stafvæðingu.

Brynjólfur fór fyrir stuttu yfir það með Atvinnulífinu hvers vegna hann telur mikilvægt að íslenskt atvinnulíf efli samkeppnishæfni sína með því að ganga lengra í snjallvæðingu.

Til að taka einfalt dæmi um hver munurinn er á milli stafvæðingar og snjallvæðingar má nefna Spotify sem dæmi:

Starfsemi Spotify stafvæddi neyslu tónlistar. Spotify lét þó ekki staðar numið heldur nýtti sér gögnin sem safnast upp með notkun viðskiptavina og nýttust þannig til að snjallvæða þjónustuna og búa til sérsniðna lagalista að smekk hvers og eins.

Brynjólfur segir gagnaóreiðu oft meiri fyrirstöðu innan fyrirtækja heldur en að gögn séu ekki til staðar. Og að oftar en ekki felist áskorunin í því að leysa úr þeim hnút að koma gögnum fyrir í nútímalegum gagnainnviðum og tryggja aðgengi að þeim.

„Og byrja að nýta þau í snjöllum lausnum.“

Oft er fyrirstöðuna að finna á skorti á þekkingu á því hvernig nýta megi gögn til að ná árangri.

„Tæknin er ný af nálinni og því er eðlilegt að skilningur sé upp og ofan. Hér er þjóðráð að leita ráðgjafar hjá sérfræðingum, bæði innan og utan veggja fyrirtækisins.“

Góðu ráðin: Helstu gryfjurnar og lausnir

DataLab tók saman fjögur atriði sem Brynjólfur segir algengustu gryfjurnar til að forðast eða vera vakandi yfir að séu ekki til staðar innan fyrirtækja.

Þessi fjögur atriði eru.

1. Vitlaust verkefni er valið

Mikilvægast í byrjun er að velja rétt verkefni og þess vegna þarf að liggja fyrir skýr mynd af því hvernig verkefninu er ætlað að styrkja innri ferla eða bæta þjónustu.

Til þess að tryggja þetta þarf að hefja vegferðina á traustri stefnumótun og tryggja þannig að snjallvæðingin styðji við heildarstefnu fyrirtækisins.

2. Andstaða innanhús og lítill skilningur

Snjallar gagnalausnir munu leysa mannshöndina af hólmi í mörgum verkefnum samhliða því að bæta við nýrri getu. 

Þess vegna kemur fyrir að ýmsar snjallar hugmyndir veki einhvern ótta og mæti jafnvel andstöðu innan vinnustaða. 

Þessi mótstaða er ekki aðeins eitthvað sem má finna hjá starfsmönnum, heldur einnig æðstu stjórnendum og stjórnarmönnum. Sérstaklega í þeim tilvikum þar sem skilningur er takmarkaður á möguleikum tækninnar.

„Eftir höfðinu dansa limirnir.“

Lausnin á þessu er til dæmis að skoða hvernig nýta megi tímann í önnur virðisaukandi verkefni sem jafnvel sitja oft á hakanum vegna þess að fólk er upptekið við að sinna sömu verkefnunum aftur og aftur. Ef snjöll lausn leysir þau verkefni af hólmi, breytast stundum störf úr því að vera rútínustörf í meiri ráðgjafastörf og vinnutíminn er þá nýttur í annað og meira, til dæmis samskipti við viðskiptavini. 

Hér eru því ýmiss tækifæri til starfsþróunar.

„En vakningin er mikil um þessar mundir, það er eins og faraldurinn hafi ýtt við okkur og nú víkur vantraust fyrir tiltrú á eigin getu til að taka þessi snjöllu skref,“ segir Brynjólfur.

3. Gagnaóreiðan

Oft er mikið magn gagna og gagnaóreiða stórt verkefni að ráðast í og nánast að fólki fallist hendur: Hvar á að byrja? Og hvernig á að geyma þessi gögn á öruggan hátt og í samræmi við persónuvernd og fleira?

Galdurinn hér er að láta ekki yfirþyrmandi magn gagna draga úr framkvæmdargleðinni og viljanum til að búa til snjallar lausnir. Þetta verkefni er því aðeins til að yfirstíga og því meira sem hægt er að vinna með gögn, því betra.

„Best er að geyma gögnin á einum, öruggum stað, til dæmis í skýjaþjónustu, í stað þess að hafa þau dreifð á mörgum netþjónum, hvað þá í eiginlegum skjalaskápum. Magnið er ekki vandi í sjálfu sér – því meiri gögn, þeim mun meira fóður fyrir reikniritin.“

4. Skortur á færni og þekkingu

Að sögn Brynjólfs stefnir í að skortur verði á sérfræðingum í gagnavinnslu og gagnavísindum næstu árin. Að því leiðir eru sum fyrirtæki hikandi við þróun gagnalausna.

Hins vegar er líka skortur á þekkingu um það hvernig hægt er að nýta snjallar lausnir á hagnýtan hátt þegar þær hafa verið smíðaðar. Þetta þekkingargap þarf að brúa, annað hvort með nýju fólki eða markvissri þjálfun þeirra sem fyrir eru.

Hérna bendir Brynjólfur á að innanbúðarfólk hefur gjarnan verðmæta sérþekkingu, sem oft nýtist vel þegar ætlunin er að koma auga á tækifæri snjallvæðingar. Fyrst og fremst þarf að tryggja starfsfólkinu rétta þjálfun og leiðsögn.

Fyrri hluta viðtals við Brynjólf Borgar um snjallvæðinguna má sjá hér.