Stúdentar taka til: Z-kynslóðin er að velja sér fyrir­tæki fram­tíðarinnar

Þar sem fyrirtæki eru hvött til aðgerða í þágu sjálfbærni.

„Með átakinu erum við að sýna hvernig Z-kynslóðin er að koma inn af miklum krafti og með sínum áherslum. Og þar verður einfaldlega að segjast að áhersla okkar kynslóðar er mjög sterk á umhverfismálin, sjálfbærnimálin og jafnréttismálin,“ segir Sigurbjörg Guðmundsdóttir, varaforseti Stúdentaráðs.

„Við viljum nýta rödd stúdenta til að hafa jákvæð áhrif. Því þótt okkur mögulega greini á um ýmislegt sem er í gangi í heiminum þá er sjálfbærnin eitthvað sem er þvert á alla pólitík eitthvað sem við erum sammála um að sé mikilvægt,“ segir Arent.

Samkvæmt rannsóknum mun Z-kynslóðin breyta hvað mest í heimi viðskipta og atvinnulífs á komandi árum og áratugum. Í dag og á morgun rýnir Atvinnulífið í áherslur Z-kynslóðarinnar.

Tiltektin: Er fyrirtækið þitt á listanum?

Átakið sem Stúdentaráðið stendur fyrir heitir Stúdentar taka til, en það gengur út á að hvetja fyrirtæki til aðgerða í sjálfbærnimálum.

„Við völdum fyrirtækin þannig að við vorum með rýnihópaumræður þar sem voru fimm stúdentar í hverjum hópi. Ef það voru tveir eða fleiri í hópnum sem fannst tiltekið fyrirtæki eiga að vera á listanum yfir fyrirtæki sem við ættum að beina sjónum okkar að, þá var fyrirtækið sett á listann,“ segir Sigurbjörg.

Eru þetta aðallega stóru fyrirtækin?

„Nei alls ekki,“ svarar Arent og bætir við:

Á listanum eru fyrirtæki af öllum stærðum og gerðum; stór fyrirtæki en líka fyrirtæki sem eru lítil eins og ísbúð, tískuvöruverslanir, skemmtistaðir og fleiri.“

Átakið gengur út á það að fyrirtæki sem svara kallinu, grípa til aðgerða sem stuðla að sjálfbærni á einhvern hátt; Allt frá því að flokka plast yfir í innleiðingu á stefnu varðandi einelti og kynferðislegt áreiti.

„Fyrirtækin sem taka þátt geta nýtt sér hugbúnaðinn Laufið í tvo mánuði, þeim að kostnaðarlausu. Í Laufinu geta fyrirtæki til dæmis nýtt sér yfirlit yfir 120 mismunandi aðgerðir til að velja úr og ráðast í og eins geta þau séð hvernig þeim er að ganga í samanburði við önnur sambærileg fyrirtæki,“ segir Sigurbjörg en bætir við:

„Að nota Laufið er ekki skilyrði til þátttöku enda mörg fyrirtæki nú þegar með einhvers konar kerfi sem tryggja þeim yfirsýn yfir aðgerðir. Það er hins vegar allur gangur á því hversu langt eða skammt fyrirtæki eru á veg komin í sjálfbærnivegferðinni.“

Háar upphæðir frá sterkum hópi

Arent og Sigurbjörg segja háskólanema mjög sterkan neytendahóp sem atvinnulífið eigi ekki að vanmeta.

Á Íslandi erum við að tala um rúmlega tuttugu þúsund manns, sem er mjög fjölmennur hópur en samt oft skilinn eftir í samtalinu. 

Við erum mjög sterkur neytendahópur og erum líka hópur sem erum korter frá því að mæta inn á vinnumarkaðinn. 

Stúdentar eru hópur sem fleiri ættu oftar að horfa til, líka sem hluta af efnahagslífinu,“ 

segir Arent.

Þessu til stuðnings má benda á að samkvæmt tölum Stúdentaráðs er áætlað að nemendur Háskóla Íslands verji um 61 milljarð króna á ári í neyslu og þjónustu.

„Með verkefninu Stúdentar taka til viljum við draga fram í dagsljósið hvaða fyrirtæki eru að standa sig vel í sjálfbærnimálunum og eins að hvetja þau til að gera enn betur því sjálfbærnimálin eru einfaldlega gildi sem við sem hópur viljum hafa að leiðarljósi,“ segir Arent.

„Sjálfbærnimálin eru líka mál sem skipta miklu máli fyrir okkar hóp við val á vinnustöðum,“ segir Sigurbjörg og bætir við:

Því það er ekki heillandi fyrir okkar hóp að horfa til fyrirtækja sem vinnustað, sem eru lítið eða ekkert að huga að sjálfbærnimálunum. 

Ég held að almennt telji okkar hópur slíka vinnustaði einfaldlega fráhrindandi.“

Arent og Sigurbjörg segja átakið hafa farið vel af stað og mörg fyrirtæki séu nú þegar búin að taka vel við sér.

„Sem dæmi má nefna Nova sem svaraði kallinu strax og er af eigin frumkvæði búið að stimpla sig inn með alls kyns kröftugum aðgerðum,“ segir Sigurbjörg.

Eitt fyrirtækjanna sem Stúdentaráð hefur heimsótt er Norðurál.

Norðurál er hins vegar ekki fyrirtæki sem nemendur versla við; Hvers vegna er það á listanum?

„Nei en Norðurál hlaut umhverfisverðlaunin árið 2022 og við vildum líka nálgast fyrirtæki sem eru stór og stöndug og sýnilega að vinna markvisst í sjálfbærnimálum. Í heimsókninni til Norðuráls komumst við að því að það er ótrúlega margt jákvætt í gangi innanhús hjá þeim, sem er góð tilfinning því þótt þetta sé ekki fyrirtæki á neytendamarkaði, er þetta stórt fyrirtæki sem skiptir máli í íslensku samfélagi,“ svarar Arent.

Í október er ætlunin að birta lista yfir fyrirtæki sem eru að standa sig mjög vel og hljóta titilinn Fyrirtæki framtíðarinnar.

Viðmiðið er að fyrirtæki séu þá komin nokkuð langt í þeim aðgerðum sem boðaðar voru til að mæta ákallinu, eða sem samsvarar 30% ef miðað er við árangursmælingu í Laufinu. Þau fyrirtæki sem ekki munu styðjast við slíkan hugbúnað fá sendan til sín spurningalista.

„Markmiðið okkar núna er að hvetja fyrirtæki til að taka þátt og segja Já við áskoruninni því þótt fyrirtæki séu komin mislangt á veg, viljum við samt pota í þau flest og vera með þeim í að byrja í þessari vegferð,“ segir Sigurbjörg.

Hvaða væntingar hafið þið til þess að átakið skili?

„Væntingarnar okkar og óskir fara reyndar ekki saman. Því auðvitað er óskin okkar sú að öll fyrirtæki sinni sjálfbærnimálum þannig að þau gildi sem sjálfbærnin feli í sér séu ráðandi. Þetta er ekki raunhæft en ef átakið skilar því að einhver fyrirtæki, sem mögulega eru ekki farin að huga að sjálfbærnimálunum enn, fara af stað og byrja, þá er ég bara ánægður með útkomuna,“ svarar Arent.