Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra lagði fram frumvarp um stofnun Mannréttindastofnunar Íslands síðast liðið haust. Fyrstu umræðu lauk hinn 9. október og var samþykkt með rúmum meirihluta, eða 43 atkvæðum gegn fjórum atkvæðum þingmanna Flokks fólksins.
Málið var sent til stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar sem kallað hefur fjölda gesta til sín og nú rætt málið í fimmtán vikur. Samkvæmt heimildum fréttastofunnar eru fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í nefndinni með mestu fyrirvarana.
Þetta er eitt af lykilmálum forsætisráðherra og stofnunin sett á laggirnar til að „efla og vernda mannréttindi á Íslandi, eins og þau eru skilgreind í stjórnarskrá, lögum, alþjóðasamningum og öðrum alþjóðlegum skuldbindingum,“ eins og segir í frumvarpinu.
Mannréttindastofnun á að vera sjálfstæð stofnun og óháð fyrirmælum frá öðrum, þar með talið Alþingi. Kveðið er á um hana í stjórnarsáttmála enda stofnuninni ætlað að fullnægja alþjóðlegum skuldbindingum Íslands.
Diljá Mist Einarsdóttir þingmaður Sjálfstæðisflokksins var á Pallborðinu í dag ásamt Stefáni Vagni Stefánssyni Framsóknarflokki og Bjarkey Olsen Gunnarsdóttur Vinstri grænum.
Diljá, er það ekki svolítið að stíga á skottið á forsætisráðherranum sjálfum að taka þetta mál til mikillar ígrundunnar og skoðunar?
„Ég veit ekki hvort ég get tekið undir það. Þarna er auðvitað um að ræða fyrirkomulag, stofnun nýrrar ríkisstofnunar. Og eitt af því sem við erum að horfa fram á núna, eins og hver ráðamaðurinn á fætur öðrum hefur talað fyrir á undanförnum dögum, er forgangsröðun í ríkisfjármálum. Og það er ýmislegt sem mun koma til skoðunar,“ sagði Diljá Mist.
Já, ég myndi skilja það ef þetta væri að poppa upp í huga Katrínar í fyrradag. En þetta er í stjórnarsáttmálanum.
„Þetta mál er þannig vaxið að þarna er verið að setja á fót stofnun til að árétta alþjóðlegar skuldbindingar. Ég skal ekki segja hvernig það mál fer svo að endingu."
Er Sjálfstæðisflokkurinn á móti því að málið fái afgreiðslu í þinginu?
„Sjálfstæðisflokkurinn er bara gegnumgangandi og heilt á móti því að setja á fót nýjar ríkisstofnanir. En eins og þú bendir á þá er þetta í stjórnarsáttmála þannig að ég geri ekki ráð fyrir öðru en að það finnst farsæl lausn á þessu máli,“ sagði Diljá.
Bjarkey Olsen sagði þingmenn Vinstri grænna orðna langeyga eftir því að fá málið úr nefnd og til afgreiðslu þingsins.
„Þetta er auðvitað til að uppfylla ákveðnar alþjóðlegar skuldbindingar. Þannig að þetta er ekki bara einhver stofnun sem á að stofna eða setja á fót. Ég hefði viljað sjá það vera komið inn í þing aftur. Ég bara játa það. Ég tel að það sé búið að fá talsverðan tíma og vel góðan tíma inni í nefndinni til umfjöllunar. Þannig að ég ætla ekki að leyna því að ég vona svo sannarlega að það fari að koma til þingsins þannig að við getum tekið áfram afstöðu til þess. Og þessi stofnun verði að veruleika fyrir vorið,“ sagði Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir.
Hér má sjá Pallborðið í heild sinni.
